Arduino ile ayarlanabilir 12 Voltu 220 Volta yükselten devre yapimi.

Merhaba arkadaşlar!
Bu gün sizlerle yapmiş olduğum bir deneyi paylaşıyorum.
Deneyde, PWM dalga ile bir darlington transistör süreceğim. Bu deneyde amacım 220 Volt ile çalişan bir lambanın, ışığının kısılıp, açılmasını sağlamak. Deneyde kullandigim PWM sinyal verici Arduino olacak. Başka entegre devrelerde olabilir. Bilindiği gibi arduinonun bazı pin çıkışları. PWM dalga verebiliyor.

Bunun hangi pin olduğu küçük bir sinüs işaretiyle gösteriliyor. Bu sinüs benim kanaatimce yalnız gösterge olsun diye konmuş, aslında çıkan sinyal kare dalga veya palsdir.
Tabii ki her arduino çeşidinde bunlar degişebilir. Uno da bunlar 3,5,6 ,9,10,11. pimleridir. Bu devrenin şemasını aşağıda göreceksiniz. Şemada transistör normal gibi çizilmiş olsa da benim kullandığım Transistör Darlington tipdir. Siz normal transistör de  kullanabilirsiniz.

MJ3001 transistörün iç yapısı

Şemada trafo transistorun kollektörüne baglıydı. Benim çizdiğim şemada emetörüne bağlı. Bu daha iyi, ohm değeri ve empedans yüzünden. Ama her iki bağlantıda da sorun olmaz sanirim. Devrede  bir adet direnc 330 ohm ve bir adet diyot 1N4001 arduinonun giriş pinlerini korumak içindir.
Ben deneyimde arduinoyu yalnızca 8 volt bir li-iyon pil ile çalıştırdım. Arduinonun voltaj ayarını zorlamamak icin.
Öteki güc bataryası 12 Volt araba aküsü veya baska güç kaynağı olabilir. Bu daha fazla olabilir ama Trafonun kaldirabilecegi akimida hesaba katmak lazim. Benim kullandigim trafo 20 Watt civarindaydı.

Videoyu izleyince cok kolay olduğunu göreceksiniz.

Not: Trafonun transistöre bağlanan tarafı seconderdir ben primer yazdim. Çünkü bu bağlantıda trafo ters düz oldu.  Devremiz trafonun 12V tarafına bağlanacak.

Devre şeması :   GERÇEK ORTAMDA DENENMİŞTİR

Gerçek Devrenin videosu :

Bunları da okumanızda fayda var. 
Bunların yanı sıra proteus üzerinde yapılan denemeler sonucu Tek transistörlü devrelerde sakıncalar görüldü. Bu devre gerçekte çalışıyor. Fakat trafo bobininden dolayı oluşan pikler fazla olduğundan bir süre sonra transistörde bozulmalara sebep olabilecektir. Bu piklerin bobin kullanan devrelerdeki ters EMK ( en altta açıklanmıştır) dediğimiz anlık gerilim yükselmesidir. Hatırlarsınız, Röle devrelerinin olmazsa olmazı röle bobinine koyduğumuz ters diyot vardır. Tam da bu sebeple konur. Röle bobini enerjisi kesildiğinde bobinde bir ters gerilim oluşur. Bunun zamanı kısa da olsa bu kontrol eden transistöre etki eder. Burada da aynı durum söz konusudur. Aşağıdaki proteus görüntüsünde, yeşil olan grafikte yukarı doğru olan pikler kendini gösterir.
Her devrenin öngörülen ya da öngörülmeyen sonuçları olabilir. Buradaki transistör güçlü olduğundan bir süreliğine dayanabilir ama uzun süreli çalışmada sorun olabilir.

Ayrıca alternatif olarak proteusta 2*12 çıkışlı trafo ve çift transistörlü bir devre denendi. ( Bu gerçek ortamda denenmedi) Buradaki bahsedilen pikler çok daha azdı. Daha iyi olduğunu düşünüyorum. Aşağıda bu çift transistörlü devrenin hem şeması hem de osilaskop görüntüsü var. Mavi olan grafikteki pikler görünmektedir.

Çift transistörlü devrenin proteusta denenmiş şeması. GERÇEK ORTAMDA DENENMEMİŞTİR. 

Not: Yukarıda yazıda bahsetmiştim. Tek transistörlü devrede Trafonun, transistörün kollektörüne bağlanmış şeması aşağıdadır. Fakat emetörlüye ( gerçek denemesi yapılan devreye ) göre bu şekilde bağlamada daha fazla pik oluşmaktadır. Gerçek ortamda denenmemiştir. 

Ters EMK : Alıntı:

Zıt Elektro Motor Kuvveti (EMK)

Bobin içerisindeki kuvvet çizgilerinin değişimi, bobinde zıt elektromotor kuvvet (zıt EMK Ez) adı verilen bir gerilim endükler. Bu gerilimin yönü aşağıdaki şekilde gösterilmiş olduğu gibi kaynak gerilimine ters yöndedir.
Dolayısıyla da zıt EMK, bobinden, kaynak geriliminin oluşturduğu akıma ters yönde bir akım akıtmaya çalışır. Bu nedenledir ki, kaynak geriliminin oluşturduğu “I” devre akımı, ancak T/4 periyot zamanı kadar geç akmaya başlar.

Zıt EMK ‘nın işlevi, LENZ kanunu ile şöyle tanımlanmıştır.

LENZ kanununa göre zıt EMK, büyümekte olan devre akımını küçültücü, küçülmekte olan devre akımını ise büyültücü yönde etki yapar.

TL494 ile yapılmış benzer bir devre: 
1-) https://www.youtube.com/watch?v=hZYKm1L2LuE&feature=emb_logo

2-) https://www.homemade-circuits.com/simplest-pwm-modified-sine-wave/

1 Comment

  1. Yukarida MJ 3001 rin semasini koymussunuz. Ben koruma diodu ihtiva ettigini, bilmiyordum. Bu sekilde bilmeden Trasistoru korumusum demekki. Bende cok eski transistor tabelari var onlara baktim. Diyot korumasi yaziyor idiisede ben görmemisim.

Mustafa Avci için bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.